Ta strona używa plików cookie w celu usprawnienia i ułatwienia dostępu do serwisu oraz prowadzenia danych statystycznych. Dalsze korzystanie z tej witryny oznacza akceptację tego stanu rzeczy.
Polityka Prywatności
Jak wyłączyć cookies?   
ROZUMIEM

Samorządowy budżet Czaplinka w 10 krokach

  • Napisane przez  Zbigniew Dudor

Trwają prace nad budżetem na 2014 r. Tworzenie tego samorządowego planu finansowego to żmudna i intensywna praca: liczby, analizy, posiedzenia i długie dyskusje kierownictwa z kierownikami referatów, jednostek podległych. Jak ta praca wygląda od kuchni? 

  • 1. Pierwsze założenia do budżetu na przyszły rok pojawiają się 15 listopada, ale roku poprzedniego (czyli przy budżecie na rok 2014 były one już w 2012 r.). Ramy do kolejnych budżetów wynikają z zapisów wieloletniej prognozy finansowej. 
  • 2. Podstawowym dokumentem (oprócz oczywiście ustawy o finansach publicznych) w samorządzie jest uchwała rady w sprawie trybu prac nad projektem budżetu, szczegółowości budżetu oraz materiałów informacyjnych towarzyszących tworzeniu budżetu. Z niej wynikają założenia i wytyczne do zarządzeń burmistrza. 
  • 3. Konstruowanie budżetu na przyszły rok zaczęło się w maju, kiedy pojawił się budżet państwa, a do naszego samorządu trafiły informacje z zakresu zadań zleconych. 
  • 4. Następnym elementem przybliżającym do końcowej konstrukcji uchwały budżetowej są zarządzenia burmistrza dotyczące założeń do budżetu oraz kierunków polityki społecznej i gospodarczej Gminy, oraz ws. wytycznych dla samorządowych jednostek organizacyjnych oraz referatów do opracowania budżetu, a ostatnio doszła jeszcze „Strategia na lata 2014 – 2020”, która jest w końcowej fazie opracowania.                                                    

Kierownicy jednostek mają następnie wyznaczony czas na składanie swoich propozycji. To też czas, kiedy mieszkańcy poprzez radnych, czy w indywidualnych wnioskach mogli zgłaszać swoje propozycje. Późniejszy wybór z tych propozycji konkretnych zadań jest najtrudniejszą częścią procesu tworzenia budżetu. Odpowiedzialność władz samorządowych to zachowanie równowagi pomiędzy zaspokojeniem potrzeb bieżących mieszkańców, a potrzebami rozwojowymi. Oczywiście obowiązkiem gminy jest przede wszystkim realizacja zadań własnych i regulowanie podjętych zobowiązań. Tu pieniądze przydzielane są w pierwszej kolejności. Ale jest szereg zadań fakultatywnych, wobec których ustawodawca zapisał, że samorząd "może" je dofinansować, częstokroć w praktyce zresztą "musi".

  • 5. Obliczanie spodziewanych wpływów na przyszły rok...  Władza uchwałodawcza chciałaby mieć gotowy projekt jak najszybciej, by więcej czasu mieli radni na analizy. Ale faktem jest, że służby finansowe urzędu ledwo wyrabiają się w terminie. Jednym z powodów są późno spływające do samorządów - choć w ustawowym terminie - informacje z Ministerstwa Finansów o dochodach z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, subwencjach, wpłatach do budżetu państwa tzw. "Janosikowego" oraz informacji o dotacjach na zadania własne i zlecone od wojewodów - tj. do 15 października i 25 października. Do tego zalicza się także dochody jednostek organizacyjnych, wpływy z opłat i podatków lokalnych, ze sprzedaży mienia, itp. 

Podczas sesji 30. października radni uszczuplili dochody Gminy, podejmując uchwałę w sprawie obniżenia ceny skupu żyta stanowiącej podstawę obliczenia podatku rolnego na 2014 rok. Burmistrz proponował w uchwale obniżyć średnią cenę skupu żyta za okres 11 kwartałów poprzedzających kwartał poprzedzający rok podatkowy 2014 wynoszącą 69,28 zł do kwoty 65,00 zł, rezygnując z części podatku rolnego, mając na uwadze niską cenę skupu tego zboża. Poprawkę zgłosił radny Władysław Wojtowicz proponując kwotę 55,00 zł, za którą głosowało 6 radnych: Cz. Chochoł, M. Głowa, B. Kalina, T. Marciniak, A. Polewacz W. Wojtowicz. Przeciw było 5 radnych: M. Bernat, M. Kowalski, Z. Łomaszewicz, W. Mierzejewski, E. Sobczak. Wstrzymał się od głosu R. Aleszko. Ta dziesięciozłotowa różnica uszczupliła dochody gminy o ok. 138 tys. zł! Jeśli potraktować tę kwotę, jako wkład własny w inwestycję (np. remont świetlicy w Pławnie), to tylko przy 50% dofinansowaniu ze źródeł zewnętrznych mamy już inwestycję za 276 tys. zł!!! Problematyka podatku rolnego zostanie szczegółowo przedstawiona w następnym numerze Kuriera.

  • Artykuł jest zapowiedzią 87 wydania Kuriera Czaplineckiego

Ale wróćmy do naszego budżetu. Wszystkie źródła dochodów zasilające budżet, służby finansowe muszą urealnić o planowane wykonanie czy zmiany w przepisach (jak np. opłata za śmieci, która zaczęła obowiązywać w b.r.). Oczywiście plany te potem życie zweryfikuje. Szczególnie teraz, kiedy samorząd planuje korzystać z unijnych dotacji, a nie jest znany ostateczny kształt budżetu unijnego.                                                                   

Czy zaplanowane dochody budżetu 2014 są realne? Planowanie dochodów budżetu gminy na okresy przyszłe zawsze jest obarczone ryzykiem wynikającym z przyjętych założeń. Poprawnie skonstruowany budżet w trakcie realizacji może odbiegać od założonej kwoty w granicach +/- 5%. Trudno byłoby się „wstrzelić” w 100% wykonanie bez odchyłek w prawo, bądź w lewo, gdyż życie niesie różne nieprzewidywalne przypadki. W budżecie domowym zaplanowanie dochodów jest o tyle łatwiejsze, że dotyczy dochodów uzyskiwanych właściwie z jednego źródła, którym jest własna aktywność zawodowa domowników. Nie występują w nim zasadniczo dodatkowe dochody, z wyjątkiem wydarzeń losowych jak np. wygrana w totolotka, ale w samorządzie to się nie zdarza. 

  • 6. Dopiero mając informacje o dochodach i potrzebach, gdy uzgodnione są wszystkie kwoty, można siadać do opracowywania budżetu. Na początku „koncert pobożnych życzeń” po stronie wydatków opiewał na kwotę ok. 54 mln zł, natomiast spodziewane dochody liczyły 34 mln zł. Różnica 20 mln zł! Wtedy dla służb finansowych nieprzespane noce, praca po godzinach i w weekendy to "normalka". Aż trudno bowiem uwierzyć, ile trzeba poczynić uzgodnień w różnej kombinacji i konfiguracji, aby było wszystko OK. Tym bardziej, że razem z budżetem opracowuje się lub aktualizuje Wieloletnią Prognozę Finansową. W samorządach rolą służb finansowych jest, by dokumenty te nie budziły żadnych wątpliwości formalno-prawnych. Summa summarum należało dokonać wyboru priorytetów i dokonywać cięć i skreśleń, by w końcowym efekcie zamknąć budżet na poziomie 36,7 mln zł po stronie wydatków, 36 mln zł dochodów, z 700 tys. zł deficytem. Poza wydatkami na realizację zadań własnych samorządu gminnego, 3,4 mln zł zaplanowano na inwestycje. I tak powstał projekt budżetu na 2014 rok. 
  • 7. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych zawsze 15 listopada mija termin do przedłożenia organowi stanowiącemu (RM) oraz Regionalnej Izbie Obrachunkowej projektu uchwały budżetowej na przyszły rok, i projektu uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej lub jej zmiany. 

Opinia RIO zostaje przekazana organowi wykonawczemu (burmistrzowi), który jest zobowiązany przedstawić ją organowi stanowiącemu, czyli Radzie Miejskiej. 

  • 8. Nad projektem budżetu pochylają się Komisje Rady, trwają dyskusje. Dotychczas nad budżetem pracowały komisje: Budżetu i Finansów Gminnych (dwukrotnie); Oświaty, Kultury i Sportu; Problemów Społecznych i Bezpieczeństwa Publicznego; Rolnictwa, Spraw Wiejskich i Leśnictwa; oraz odbyła się komisja zblokowana RM. Efekt pracy komisji możecie Państwo zobaczyć w protokołach z poszczególnych komisji zamieszczonych na stronie Biuletynu Informacji Publicznej, bądź w Biurze Rady Miejskiej. Radni mogli proponować zmiany, dodając zadania, ale jednocześnie muszą wskazać źródła ich finansowania! Ciekawa lektura – polecam.                                                                  Projekt to propozycje władzy wykonawczej, ale budżet uchwala organ uchwałodawczy (Rada Miejska). Musi dojść do konsensusu, a wiadomo, że kiedy organ wykonawczy nie ma w Radzie większości jest to trudniejsze. Czy radni staną na wysokości zadania? Czy ponownie padną stwierdzenia: „- Budżet wyborczy”, „- Nic dla mnie nie ma w tym budżecie”, „- Budżet jest tak ułożony, by skłócić radnych”, itp. bzdury!!!                         
  • 9. Przyjęcie uchwały budżetowej zwykle odbywa się do końca roku. Jeśli radni tego nie zrobią do 31 stycznia, kompetencję tę przejmie RIO, która ma 30 dni na analizę poprawności budżetowej uchwały. 
  • 10. W roku obowiązywania budżetu uchwała ta będzie wielokrotnie zmieniana. Organ wykonawczy zostanie oceniony z wykonania budżetu w absolutorium.

Pisanie o finansach jest o tyle trudne, że jest to wiedza często specjalistyczna, niełatwa w odbiorze dla większości czytających. I niestety, z czym często mamy do czynienia, stanowi to okazję do manipulowania faktami i emocjami. Uprawianie demagogii przez niektórych radnych, by wywołać wśród odbiorców określone emocje, odkrywa prawdziwe intencje, które nie dotyczą uczciwej wymiany poglądów, a realizacji swoich prywatnych ambicji. Godne ubolewania jest szczególnie to, że wspomniani radni pozują na "jedynych sprawiedliwych", aby odwrócić uwagę od faktów, które są dla nich niewygodne.

Przed nami (w dniu pisania tekstu) ostatnia komisja zblokowana 17. grudnia i sesja 19. grudnia, gdzie planowane jest głosowanie uchwały budżetowej na 2014 r. Czy osiągnięty zostanie konsensus, czy też zapanuje atmosfera konfrontacji i walki o inwestycje, kłócąca się z ideą samorządności, gospodarskim myśleniem o gminie i jej racjonalnym rozwoju, oraz ze zdrowym rozsądkiem?

 

 

Powrót na górę

Moje konto

Współpracujemy

       https://www.ubezpieczeniemieszkania.pl/

Zostań promotorem

Więcej