"Raz na ludowo" Tradycyjna zabawa ludowa w Suliszewie

Piknik folklorystyczny "Raz na ludowo” umożliwił prezentację osiągnięć uczestników projektu, rękodzieła i twórczości artystów ludowych, pokazy, występy artystyczne a także zorganizowanie spotkania z etnografami, wystawy powarsztatowej i jarmarku ludowego.

Piknik rozpoczęto od  tradycyjnego „ chodzonego”, czyli poloneza zatańczonego przez tancerzy z zespołów wspólnie z mieszkańcami i gośćmi.

Zaraz po polonezie zaprezentowano przygotowane w ramach zajęć warsztatowych widowisko obrzędowe pt.„ Od ziarenka do bochenka”, czyli obrzęd dożynkowy. Widowisko przygotowano w ramach realizacji warsztatów  „Gody, idą gody”. Były to warsztaty teatralno-obrzędowe, służące poznawaniu wierzeń, obyczajów i tradycji przyniesionych przez  pierwszych osadników, którzy pond 70 lat temu pojawili się na Pomorzu Zachodnim. Do widowiska i występów uszyto specjalnie stroje chłopskie dla pań i panów.

Na scenie zaprezentowały się zarówno dzieci, jak i dorośli uczestnicy warsztatów muzycznych „Na ludową nutę” . Podczas warsztatów wykorzystywano utwory znajdujące się w zasobach ośrodka z przeglądów folklorystycznych oraz zebrane od mieszkańców.

Podczas wielu spotkań integracyjnych pod okiem muzyków ludowych i instrumentalistów  zespoły  ludowe działając na ziemi drawskiej: Zespół Pomorzanki, Mielenczanki i Diabaz,   wspólnie pracowały nad przygotowaniem swojego występu.  

W projekcie pojawiły się też warsztaty taneczne pn. „Poleczka czy oberek” poprowadzone przez choreografa, zapoznające z elementami  tańców ludowych  z różnych regionów Polski ( regionów, z których pochodzi napływowa ludność pojezierza). Podczas pikniku zaprezentowano niektóre z nich.  

Była też i pyszna część pikniku, czyli podsumowanie warsztatów kulinarnych opartych o przepisy przekazywane w rodzinach od wielu pokoleń. Jak mówi staropolskie przysłowie „Gdzie chleb i woda, tam nie ma głoda”  tak więc i na pikniku nie brakowało rodzimych pyszności z różnych stron Polski: kluski szare, gołąbki z kasza gyczaną i grzybami, zalewajka i wiele innych dań, które przywieźli  pierwsi osadnicy z różnych stron Polski.

Podczas pikniku folklorystycznego zaproponowano odwiedzającym możliwość udziału w warsztatach plastyki obrzędowej (wykonywanie  pajączków, podłaźniczek, wycinanek), rękodzielniczych (motanki, plecionkarstwo, garncarstwo) i florystycznych ( wykonywanie ozdób i stroików z naturalnych materiałów).  Warsztaty pn. „Cudawianki z kufra babci Marianki”  to warsztaty rękodzielnicze i plastyki obrzędowej z wykorzystaniem materiałów naturalnych, wzorów ozdób i pamiątek zgromadzonych od mieszkańców.

Zaprezentowano też umiejętności uczestników warsztatów pn. „Tańcowała igła z nitką”, czyli warsztatów robótek ręcznych, które poprowadził instruktor i panie z KGW.  Na warsztatach odtwarzane były tradycje, które kultywują miejscowi twórcy, m.in hafty, tanie na krosienkach, roboty na drutach, szydełkowanie, frywolitki, zdobienie pisanek, ozdoby ze słomy i inne. Zaprezentowano też oryginalne stroje z kilku regionów Polski, m.in. lubelski, łowicki, kaszubski, krakowski.

Latem dzieci uczestniczyły w warsztatach „Baśniowa wioska Kolberga”, a podczas pikniku obejrzały spektakl oparty na podaniach i wierzeniach ludowych pt. „Prawdziwy skarb”

Podejmowane działania  nawiązywały do tradycji kulturowych, inspirowały się nimi, pokazywały tradycyjne rękodzieło, twórczość ludową i unikatowe zjawiska folkloru lokalnego, który jest wypadkową różnych kultur i doświadczeń.

Przy modelu chaty rybackiej przygotowano  spotkanie z kowalem i snycerzem, a  u zielarki można się było dowiedzieć jak zbierano zioła i jak wykorzystywano je w dawnym lecznictwie i  w kuchni.

Odwiedzającym zaprezentowano też w formie wystawy przykładowe pierwsze opracowania zgromadzonych przez  uczestników spotkań tematycznych materiały. Spotkania pn. „Człowiek bez tradycji jest jak drzewo bez korzeni” służyły integracji międzypokoleniowej , przekazywaniu ludowych  tradycji, wspomnień. Były opowieści o powstawaniu zespołów ludowych na powojennym Pomorzu, wspólne muzykowanie i tańce, opowieści o swoich rodzinnych muzycznych tradycjach i ludowe przyśpiewki.

Ośrodek włączył się  w obchody Zachodniopomorskich Dni Dziedzictwa  „Skarby pamięci” i podczas pikniku zorganizowano spotkanie z etnografami  p. Marią Witek i Waldemarem Witkiem ”Obrzędowość doroczna i rodzinna na przykładzie repatriantów z Wileńszczyzny”. Spotkania z ekspertami posłużyły edukacji regionalnej i upowszechnianiu wiedzy o tradycyjnych wartościach charakterystycznych dla społeczności lokalnej.

Głównym celem projektu było rozbudzenie potrzeby poszukiwania tradycji, odtworzenie i podtrzymywanie tradycyjnych form folkloru i sztuki ludowej. Jednak pojezierze drawskie  i dawny region koszaliński to również  działając przez wiele lat tzw. PGR-y. Stąd też na pikniku pojawiła się przygotowana przez Muzeum PGR – wystawa eksponatów.

Zorganizowano  także tradycyjny jarmark sztuki i kultury ludowej, gdzie ,prezentowano lokalne rękodzieło.

Projekt ukazuje, jak ważny jest szacunek do dorobku kulturowego poprzednich pokoleń dla budowania tożsamości „ małej ojczyzny”, w odwołaniu do tradycji lokalnych lub dziedzictwa kulturowego. Atrakcyjne propozycje działań zacieśniły więzi społeczne, a aktywny udział mieszkańców umożliwił realizację celów, wzbogacił życie społeczno – kulturalne środowiska, wpłynął na integrację międzypokoleniową i budowę właściwych relacji, bo zabawa w ludowych rytmach trwała do wieczora. Na scenie zabrzmiały też piosenki i pieśni ludowe z wielu stron Polski w wykonaniu solistów Zespołu  Pieśni i Tańca Śląsk.

Na terenie powiatu drawskiego i gminy Drawsko Pomorskie działało w przeszłości wiele zespołów folklorystycznych. Jednym z nich jest Ludowy Zespół Śpiewaczy "Pomorzanki" z Suliszewa, który podczas pikniku świętował piękny jubileusz 35-lecia działalności artystycznej. Zespół jest znany z interesującego repertuaru śpiewaczego, obejmującego różne regiony Polski, ale jest też twórcą widowisk kolędniczych i obrzędowych. Jest laureatem wielu konkursów, w tym organizowanych w Drawsku Pomorskim przez kilkadziesiąt lat wojewódzkich Prezentacji Folklorystycznych. Corocznie spotkania zespołów śpiewaczych, zespołów pieśni i tańca, kapel, gawędziarzy i twórców były świętem kultury ludowej. To dzięki zamiłowaniu do pięknych, dawnych pieśni ludowych, do muzykowania, dzięki talentom, pasji i pracowitości artystów ludowych, można było cieszyć się brzmieniem ludowych kapel, słuchać pieśni obrzędowych, przypomnieć piękno ludowego stroju.

Zrealizowano główny cel projektu, czyli rozbudzono potrzebę poszukiwania tradycji, odtworzenia i podtrzymywania tradycyjnych form folkloru i sztuki ludowej. Zorganizowano warsztaty i spotkania służące badaniu śladów przeszłości własnego regionu, poznawaniu legend, tradycji związanych z uroczystościami świąt religijnych i rodzinnych, obrzędów, pieśni, przyśpiewek, wierzeń, spotkania z twórcami ludowymi, zwiedzanie wystaw rodzimych artystów, kolekcjonowanie pamiątek przodków. Celem zadania, który osiągnięto, było kształtowanie świadomości kulturowej mieszkańców regionu i promowanie walorów kulturowych, ale też podtrzymywanie i promowanie tradycji ludowych poprzez wspólne działania różnych grup wiekowych mieszkańców na rzecz ocalenia ginącej tradycji i folkloru. Projekt był zachętą dla mieszkańców Drawska Pomorskiego i okolic do sięgnięcia do korzeni i tradycji przodków, krokiem do utożsamiania się z regionem.