Powrót do wyrazów, które odeszły

Ile polskich słów, ile polskich zwrotów odeszło już w zapomnienie… Czy przykładowe wyrazy: onegdaj, ongiś, waćpanna lub imć - które tak pięknie brzmią i tak wiele znaczą, powinny całkowicie zniknąć ze współczesnego języka? Zdecydowanie nie! Oświadczyli zgodnie uczestnicy warsztatów teatralno-literackich i wspólnie rozkoszowali się staropolszczyzną jak najlepszym, staropolskim daniem.

Tą duchową strawą były listy króla Jana III Sobieskiego do jego ukochanej Marysieńki. Tak pełne niegdysiejszych komplementów i wyrazów tęsknoty, że zadanie wyrażenia tego samego językiem współczesnym było arcytrudne, choć zarazem niezmiernie pouczające.

O wiele łatwiej przyszło  odegranie uwspółcześnionej wersji kilku wybranych dzieł polskiej literatury klasycznej. Wystawione na scenie etiudy teatralne na motywach Katarynki oraz Janka Muzykanta, w których wyrazy brzmiące anachronicznie w oryginalnym tekście zastąpiono dzisiejszymi odnośnikami, okazały się wersjami zdumiewająco aktualnymi.

Za to zachęcenie młodzieży do sięgnięcia po literaturę klasyczną i przeżycie fascynującej przygody ubrania czasów minionych we współczesne realia, odpowiada Joanna Mączkowska, polonistka i dyplomowany reżyser po krakowskiej Akademii Teatralnej. Prowadzonymi przez siebie warsztatami objęła również grupę seniorów z zespołu Violki, którzy po treningach wymowy oraz interpretacji nagrali słuchowisko na podstawie baśni O królewnie Śnieżce. Pojawiły się w nim nowe, językowe akcenty, gdyż – podobnie jak licealiści - wyszukane w tekście wyrazy dawne zamieniono na używane obecnie, przez co zarówno dobra Śnieżka, jak i niedobra Macocha zabrzmiały zupełnie współcześnie. Ponadto sama opowieść również uzyskała nieoczekiwane zwroty akcji rodem z telewizyjnych seriali.

To spotkanie staropolszczyzny z polskim językiem współczesnym przyniosło także efekt dodatkowy w postaci przenikania się dwóch światów. Oto bowiem słuchowisko O królewnie Śnieżce nagrywali seniorzy wraz z licealistami. I pierwsi pomagali w zrozumieniu języka przeszłości z jego częstym sięganiem do łaciny, a drudzy wyjaśniali tak powszechnie dziś używane zapożyczenia z języka angielskiego. Korzyść była obopólna oraz integrująca. Na tyle, że już zaplanowano dalsze, wspólne działania.

Zajęcia przeprowadzono w ramach zadania Ojczysty-nasz ulubiony! realizowanego przez Ośrodek Kultury w Drawsku Pomorskim oraz Miejską i Powiatową Bibliotekę Publiczną w Drawsku Pomorskim. Zadanie dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Ojczysty-dodaj do ulubionych 2020.