Jak wyglądał Kalisz Pomorski sto lat temu ?
- Napisane przez Bogumił Kurylczyk
Jak wyglądał Kalisz Pomorski równo sto lat temu, w roku 1918 kiedy nazywał się Kallies? Dzięki ostatnio odnalezionej, oryginalnej mapie właśnie z roku 1918, możemy dość dokładnie odpowiedzieć na to pytanie.
Mapa z roku 1918
Prezentowaną tu mapę sporządził Pruski Królewski Urząd Katastralny w Drawsku Pomorskim (Konigi. Pr. Katasteramt Dramburg) 23 września 1918 roku. Zatem jest to wierne i potwierdzone odzwierciedlenie stanu faktycznego sprzed wieku. Porównywanie tego co było z tym co jest, zacznijmy z prawej strony mapy gdzie jezioro Bobrowo Wielkie łączy się wąskim przesmykiem z Bobrowem Małym i przez ten przesmyk (dzisiaj ul. Mickiewicza) nie prowadzi jeszcze żaden most.
Wędrując w górę mapy zauważamy kanał (nazwany Stieperflieβ) łączący Bobrowo Małe z Jeziorem Młyńskim (Mühlenteich), który płynie wzdłuż ówczesnej uliczki Wdowiej (Wittwenstraβe). Obecnie częściowo jego trasą przebiega ul. Rybacka zwłaszcza w miejscu skrzyżowania z ul. Religi. Ten kanał to pozostałość dawnej fosy gdyż w tym miejscu był most zwodzony przed Bramą Kamienną w murach obronnych miasta. Jak widzimy, ulicy Religi jeszcze nie ma. Jest tylko droga prowadząca w kierunku jak na niej napisano: Ratheide, czyli Pruszcza przy DK 10 w kierunku Mirosławca.
Obecny półwysep Jeziora Młyńskiego był wtedy jeszcze wyspą, a ul. Krzywoustego (Charlottenstraβe) kończyła się ślepo, bo brak na niej mostu nad rzeką Drawicą. Podobnie nie było mostu nad Drawicą w ciągu ul. Strzeleckiej. Widnieje tam tylko zapora ograniczająca rozlewisko rzeki ciągnące się do mostu na ul. Szczecińskiej, która nie ma nawet nazwy gdyż droga w kierunku Recza i Szczecina biegła wtedy ul. Dworcową przez Drawno. Natomiast Stary Cmentarz (Begräbniz Platz) nie zajmował wówczas całego półwyspu Bobrowa Wielkiego, lecz jego wydzieloną w formie prostokąta, początkową część.
Jest tu jeszcze wiele szczegółów potwierdzających fakt, że cztery kaliskie jeziora powstały z jednego wielkiego jakie otaczało miasto założone w 1303 roku na jego wyspie. A potem rozdzielonego przez trzy groble usypane jako drogi do trzech bram w murach obronnych (ul. Dworcowa i ul. Wolności do Bramy Reckiej, ul. Suchowska do Bramy Młyńskiej i ul. Religi do Bramy Kamiennej). Widać to zresztą do dzisiaj na wymienionych ulicach, zwłaszcza Suchowskiej i Religi, gdyż z ich obu stron za domami ciągną się mokradła lub brzegi jezior.